25 Kasım 2008 Salı

Catherinette


Fransızca’da sevdiğim bazı isimler var, örneğin Amandine veya Clementine gibi, belki biraz demode, yeni nesilde fazla duyulmayan ama benim kulağıma hoş gelen isimler. Catherinette ise bunlardan biri değil ama bugünkü konu da benim sevdiğim isimler değil zaten!

Bugün Catherinette’lerin günü… Fransa’da ismini azizlerden alan herkesin isim günü var (bazında katolik bir gelenek), fransız takvimlerinin kenarlarında da görürsünüz. Hepsinin pek tabii hikayeleri var. Adını Azize Catherine’den alan bugün, yani 25 kasım’da tüm Catherine ismine sahip kadınlar günlerini kutlar. Ismin kökeni yunancada katharos kelimesinden geliyor, anlamı da saf, dokunulmamış demek. Evlenecek yaştaki genç kızların (aynı zamanda filozof ve öğrencilerin) azizesidir Iskenderiyeli Catherine…

Isim gününü kutlamak iyi, hoş da, şimdi bir adım daha ileri gideceğim. Bugün 25 yaşını doldurup halen evlenmemiş Catherine adlı kızlar için daha da özel bir kutlama günü… Gelenek orta çağa uzanıyor, o gün bu isimdeki bekar kızlar Sainte Catherine heykelinin üstüne peruk/ şapka koyma veya değiştirme/yenileme ayrıcalığına sahipler ve aynı zamanda "iyi bir koca" dileğinde bulunurlar. Vakti zamanında bu kutlama biraz şaka biraz gerçek, 25 yaşını aşıp “evde kalmış” kızlarla eğlenmek amacını taşıyorduysa da o gün Catherinette’ler tüm gün boyunca kutlamanın baş oyuncusudur. Özellikle küçük şehir ve kasabalarda sarı ve yeşil renklerden oluşan (sarı inancı yeşil de farkedilmeyi simgeler) dikkat çekici, uçuk kaçık şapkalar takıp dolaşarak hem eğlenir hem de “koca ararlar”. Şimdilerde artık koca arama amacı yok olmuş daha çok işin eğlencesi ön plandadır. Gelenek daha çok folklorik özellik taşımakta ve karanlık kış günlerinin yaşandığı kasım ayına renk katmaktadır.

1920 yılında özellikle modacılar, terziler, şapkacılar ustalıklarını göstermek ve fantastik kıyafet ve şapkalar üretmek amacıyla bu kutlama gününü kendi günleri seçerler. Paris’in 2. arrondissement’nında büyük bir kortej eşliğinde şapkacılar eğlenerek defile yapıp rue Cléry’nin köşesindeki binadaki Sainte Catherine heykeline merdivenle tırmanarak ürettikleri şapkaları bırakır ve en başarılı şapka jüri tarafından birinci seçilir.

Günümüzde hem kadın hem erkekler çok daha geç yaşta evleniyor, hatta Fransa’da evlenmiyor, imza atıp taahhüte girmeden birlikte yaşamak, sistemin bir parçası. 25 yaşında bekar olmak da artık utanılacak bir şey değil… Paris’te şapkalı kızlara gün boyunca pek rastlanmasa da işin ticari kısmı hiç boş bırakılmamış, çoğu restaurant, bar ve diskotekte özel programlar sunulur, Catherinette’lerin bayramı kutlanır ve kızlar bu geceyi şapkalarıyla eğlenerek geçirirler. Iş yerlerinde de bu isimdeki çalışanların arkadaşları, kişiliğinden yola çıkarak özelliklerini simgeleyen şapkalar hazırlar ve bir kadeh içki çevresinde kutlama yaparlar. Orijinal şapka deyince, şapka üstünde sinema meraklıları için sinema biletleri, çok seyahat edenler için tren veya uçak biletleri, sıkça saç rengini değiştiren kızlar için boya kutuları görmek örneklerden bir kaçı... amaç arkadaşınıza sürpriz yapıp bu vesile ile eğlenmek…

Peki bu arada bekar erkekler ne yapıyor? Onlar da bir kaç gün sonra 6 aralık’ta Saint Nicolas gününü kutluyorlar ama hem 30 yaşına gelince hem de şapka takmadan!
NOT: Son bir kaç yazım feedblitz'deki teknik sorunlar nedeni ile bazı email adreslerine ulaşmamış, arzu edenler linkten ana sayfaya ulaşabilirler: www.sibelpinto.blogspot.com

Hiç yorum yok: